Żuławy Wiślane należą do Pobrzeża Gdańskiego, obejmują rozległą równinę deltową Wisły położoną pomiędzy Mierzeją Wiślaną na północy, Wzniesieniami Elbląskimi na wschodzie, Pojezierzem Kaszubskim i Iławskim na zachodzie i południu.
Żuławy Wiślane dzielą się na: Żuławy Gdańskie, Żuałwy Wielkie oraz Żuławy Elbląskie. Na terenie Żuław znajduje się wiele, niedostrzegalnych dla ludzkiego oka uwypukleń oraz powierzchni położonych poniżej poziomu morza, tworząc tym samym obszar depresyjny. Zarazem jest to kraina o najbardziej rozbudowanej sieci rzecznej, naturalnej i sztucznej.
Teren ten sąsiaduje z Południowym Bałtykiem, który charakteryzuje się dużymi wahaniami poziomów wody, dochodzącymi nieraz do 3m. W efekcie wezbranie wód może powodować zatopienie obszaru lądu, w szczególności dolin rzecznych, terenów nadbrzeżnych lub depresyjnych.
Wysoka woda na Wiśle jest cyklicznie powtarzającym się, naturalnym stanem. Przynajmniej raz w roku ogłaszany jest w delcie Wisły alarm powodziowy. Każdy Żuławiak powinien wiedzieć jak w takiej sytuacji się zachować, bo przecież panika w tym momencie nie jest dobrym doradcą.
Klęska żywiołowa, taka jak powódź, zostawiła już dawno po sobie ślad na kartach naszej historii. Mieszkańcy Żuław zawsze nękani byli powodziami powodowanymi przerywaniem wałów podczas zimowych zatorów lodowych oraz wiosennego pochodu lodu. Pierwsza udokumentowana informacja o powodzi na Żuławach pochodzi z 1328 roku.
Ze względu na specyficzne warunki przyrodnicze i hydrologiczne (przyrodniczo-techniczne) oraz położenie w depresyjnej delcie Wisły, Żuławy funkcjonują gospodarczo dzięki osłonie przeciwpowodziowej.
Obszar Żuław zagrożony jest wystąpieniem powodzi z kilku kierunków, spowodowanych przez różnorodne czynniki, takie jak:
- sztormowe – powstałe w wyniku spiętrzeń wiatrowych na Zatoce Gdańskiej i Zalewie Wiślanym,
- opadowe, roztopowe, zatorowe lub sztormowe – od głównego koryta Wisły, spowodowane przerwaniem wałów w przypadku wysokiego przepływu lub powstaniem zatorów lodowych w okresie pochodu lodów; szczególnym miejscem zatorogennym jest stożek napływowy, tworzący się u ujścia Wisły,
- opadowe, roztopowe, zatorowe – spowodowane spływem wód deszczowych z wysoczyzny, poprzez cieki na obszarze Żuław,
- wewnątrzpolderowe – spowodowane nawalnymi opadami i/lub roztopami na obszarach polderowych, przy jednoczesnym niedostatecznym odprowadzeniu wód do cieków.